KOMŞULARIMIZLA MÜNASEBETLERİMİZ ve KOMŞU HAKKI
Ailemizden sonra en yakın sosyal çevremizi komşularımız oluşturur. Onlarla bütün hayatımız boyunca yan yana yaşarız. Evimizi değiştirsek bile yine koşularımız olacaktır. Üzüntü ve mutluluğumuzu onlarla paylaşırız.
Yüce Rabbimiz komşularımıza karşı görevlerimizin bulunduğunu haber vererek şöyle buyurmaktadır: “Allah’a ibadet edin ve Ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, ellerinizin altında bulunanlara (köle, cariye, hizmetçi ve benzerleri) iyi davranın: Allah kendini beğenen ve daima böbürlenip duran kimseyi sevmez.” (Nisâ S.Ayet:36]
Peygamberimiz [S.A.V]de bu konuda şöyle buyuruyor: “Cebrail [a.s] durmadan bana komşuya iyilik etmeyi tavsiye ederdi. Bu sıkı tasfiyeden, komşuyu komşuya mirasçı kılacağını zannettim.” (Buharı,Edep,28,Müslim.)
Yukarıdaki ayet ve hadis-i şeriften de anlaşılacağı üzere, komşu hakkının korunması ve onlara iyi davranmamız, kendilerine fenalık yapmamız gerektiğini bildirmektedir.
Komşusunun, kendisinden ne gibi hakları bulunduğunu soran bir Müslümana Peygamberimiz(s.a.v) şöyle cevap vermiştir: ”Hastalanırsa ziyaretine gidersin, vefat ederse cenazesini kaldırırsın. Senden borç isterse borç verirsin. Darda kalırsa yardım edersin. Bir nimete kavuşursa tebrik edersin. Başına bir felaket gelirse teselli edersin. Evinin damını onunkinden yüksek tutma ki onun rüzgarını kesmeyesin. Ya ne pişirdiğini bilmesin, ya da pişirdiğinden ona da ver.”(Y.Kandehlevi,a.g.e.,111,1085)
Şimdi bu hadisin ışığında komşularımıza karşı yerine getirmemiz gereken görevlerimizin neler olduğunu görelim:
1-Komşularımıza karşı güler yüzlü, tatlı sözlü olmalı, karşılaştığımızda selamlaşmalı, hal ve hatır sormalıyız.
2-Sağlık ve hastalıklarında, üzüntü ve sevinçlerine, düğün ve bayramlarda kendilerini ziyaret etmeliyiz.
3-Komşularımıza daima iyilik yapmalıyız. Peygamberimiz (s.a.v): “Allah’a ve ahiret gününe iman eden komşusuna ikramda bulunsun.” (Müslim,İman,74) buyurmuştur. Yine Peygamberimiz (s.a.v): “Komşusu aç iken tok olarak yatan kimse mümin değildir.” (Ahmet b.Hanbel 1,55) buyurmuşlardır.
4- Fakir ve muhtaç komşularımızın yardımına koşmalıyız.
5-Komşularımızda olup bitenleri kesinlikle araştırmayıp, ayıp ve kusurlarını ortaya çıkarmamalıyız. Kendilerine dünya ve ahiret işlerinde yol gösterici olmalıyız.
6-Komşularımıza kötülük yapmamalı, zarar vermemeliyiz. Peygamberimiz (s.a.v): “Komşusu kötülüklerinden emin olmayan kişi, cennete giremez.” (Müslim,İman,73.) buyurmaktadır.
7-Kötü komşunun, nasıl çevresindeki insanlara zararı dokunuyorsa, aksine iyi komşunun da dünya ve ahirette yakınlarına iyilik ve yardımı dokunacaktır.
Özetle, her Müslüman komşu hakkının önemini bilmeli ve ona göre davranmalıdır. Nefret edilen değil, sevilen ve aranan bir insan ve bir komşu olmaya gayret etmelidir.
H.İBRAHİM EREN